Πόσο βοηθάει την παράνοια η ενασχόληση με τα social media?
Καλώς η κακός το μεγάλο δώρο του ίντερνετ φαινετε να μην είναι άρτια διαχειρίσημο απο όλους.Σε αυτό το άρθρο θα πάρουμε μια μικρή γεύση απο τίς συμαντικές παρενέργειες του ιντερνετ.Θα δούμε τρόπους εξυγίανσης,και ίσως καταφέρουμε να το κάνουμε ένα πραγματικό εργαλείο,που μπορεί να βοηθήση στην εξέλιξή μας, αλλα και την βελτίωση τής καθημερινότητάς μας.
Η σχέση social media και παρανοϊκών τάσεων:
-
Ενίσχυση της καχυποψίας
Όταν ένα άτομο με προδιάθεση σε παρανοϊκή σκέψη εκτεθεί σε ασαφές ή υπερβολικό περιεχόμενο (θεωρίες συνωμοσίας, δραματικά νέα, «κρυφά μηνύματα» σε posts), μπορεί να ερμηνεύσει τα πράγματα μέσα από παρανοϊκό φίλτρο. Π.χ. "Αυτό το meme είναι για μένα", "Με παρακολουθούν μέσω Instagram". -
Υπερβολική αυτοπαρατήρηση
Τα social ενισχύουν την τάση να παρατηρούμε πώς μας βλέπουν οι άλλοι. Σε κάποιον με παρανοϊκές σκέψεις, αυτό μπορεί να πυροδοτήσει ιδέες όπως "με σχολιάζουν πίσω από την πλάτη μου", "κάνουν story επίτηδες για να με ενοχλήσουν". -
Απομόνωση και feedback loop
Αν κάποιος απομονώνεται κοινωνικά και έχει μόνο ψηφιακή αλληλεπίδραση, μπορεί να «κλειδωθεί» σε μια πραγματικότητα που ενισχύει τις παρανοϊκές του σκέψεις, ειδικά αν βλέπει μόνο περιεχόμενο που επιβεβαιώνει τους φόβους του. -
Αλγόριθμοι = ενίσχυση φίλτρου
Οι αλγόριθμοι δείχνουν αυτό που θέλεις να δεις ή αυτά που τραβάνε την προσοχή σου. Άρα, αν αρχίσεις να ψάχνεις για κάτι «παρανοϊκό», μπορεί να μπεις σε κύκλο επιβεβαίωσης (confirmation bias).
Παίζει ρόλο και το πώς χρησιμοποιούνται:
-
Παθητική χρήση (scroll χωρίς φίλτρο) έχει συνδεθεί με άγχος, κατάθλιψη και κάποιες φορές παρανοϊκές σκέψεις.
-
Ενεργή, κοινωνική χρήση (επικοινωνία με φίλους, παραγωγή περιεχομένου) μπορεί να βοηθήσει κάποιους να αισθάνονται συνδεδεμένοι.
Η πραγματικότητα κάθε ατόμου δεν έχει καμία σχέση με αυτό το οποίο παρακολουθή στα social παρόλα αυτό όμως εξακολουθή να παρακολουθή.Διμιουργώντας προβλήματα ασυμβατότητος στην καθημερινότητά του.που μπορεί αυτό να οδηγήση?
Όταν η "πραγματικότητα του Instagram" δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα του ατόμου, τότε δημιουργείται ένα είδος:
-
Γνωστικής ασυμφωνίας (cognitive dissonance):
Το άτομο βλέπει συνεχώς μια "ιδανική ζωή" — επιτυχίες, σώματα, σχέσεις, χρήματα, "τέλεια" καθημερινότητα — ενώ η δική του ζωή απέχει πολύ. Αυτό δεν το καταπίνει εύκολα ο εγκέφαλος. Το αποτέλεσμα είναι:-
Απογοήτευση
-
Αυτοαμφισβήτηση
-
Αίσθηση ότι “κάτι κάνω λάθος”
-
Μερικές φορές ακόμα και άρνηση της δικής του πραγματικότητας
-
Πού μπορεί να οδηγήσει όλο αυτό;
-
Αλλοίωση αντίληψης του εαυτού και του κόσμου
Ξεκινά να ζει μέσα από αυτό που βλέπει. Συγκρίνεται συνεχώς. Κρίνει τον εαυτό του με βάση «κατασκευασμένες» εικόνες. Χάνει το μέτρο. -
Απώλεια εστίασης στην προσωπική ζωή
Όταν ο εγκέφαλος κατακλύζεται από ερεθίσματα που δεν έχουν σχέση με την προσωπική πραγματικότητα, το παρόν υποτιμάται. Επαγγελματικά, σχέσεις, φιλοδοξίες μένουν στον «πάγο». -
Ανάπτυξη ψυχικών δυσκολιών
-
Άγχος
-
Κατάθλιψη
-
Παρανοϊκά επεισόδια σε ευαίσθητες προσωπικότητες
-
Αίσθηση αποξένωσης
-
-
Ανάγκη για "προβολή" που δεν αντιστοιχεί στην αλήθεια
Ένας φαύλος κύκλος: «Δεν είμαι καλά, αλλά πρέπει να δείχνω καλά». Αυτό μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε διπλή προσωπικότητα — μια για τον έξω κόσμο (social), μια εσωτερική (η πραγματικότητα).
Και τώρα το βασικό: Γιατί συνεχίζουμε να το κάνουμε;
Επειδή τα social έχουν εθιστικό μηχανισμό. Παίζουν με:
-
την ανάγκη για αποδοχή,
-
τη ντοπαμίνη του «like»,
-
την περιέργεια για τη ζωή των άλλων,
-
και την ψευδαίσθηση σύνδεσης.
🔄 Η έξοδος απ’ αυτό;
Όχι απαραίτητα να "κόψει" κάποιος τα social, αλλά:
-
Να τα φιλτράρει
-
Να αναρωτιέται: “Αυτό που βλέπω, με βοηθά ή με καταπνίγει;”
-
Να επενδύει στον πραγματικό εαυτό και τους ανθρώπους που είναι δίπλα του, όχι στην "εικόνα".
Δεν είναι τα social από μόνα τους «καλά» ή «κακά» — είναι πώς τα χρησιμοποιούμε. Η «σωστή» χρήση διαφέρει από άτομο σε άτομο, αλλά υπάρχουν μερικές κοινές αρχές που λειτουργούν σαν πυξίδα:
-
✅ Σωστή χρήση των social media σημαίνει:
1. Συνειδητή, όχι παθητική κατανάλωση
-
Δηλαδή: Δεν κάνω ατέρμονο scroll χωρίς νόημα.
-
Κάνω ερωτήσεις:
-
Γιατί ανοίγω το Instagram τώρα;
-
Τι θέλω να βρω / πάρω;
-
2. Επαφή με ανθρώπους, όχι απλή παρακολούθηση
-
Χρήση για επικοινωνία με φίλους, ομάδες, κοινότητες που σε νοιάζουν.
-
Όχι απλά να βλέπεις ζωές αγνώστων και να μπαίνεις σε σύγκριση.
3. Ανάρτηση με αυθεντικότητα
-
Όχι για να αποδείξεις κάτι.
-
Αν ανεβάζεις κάτι, να είναι γιατί θες να το μοιραστείς, όχι για να πάρεις επιβεβαίωση.
4. Προστασία του χρόνου και της προσοχής σου
-
Να μην γίνεται η κύρια ασχολία του μυαλού.
-
Ορισμένες ώρες, περιορισμένη διάρκεια, ίσως και διαλείμματα (digital detox).
5. Επιλογή του περιεχομένου που βλέπεις
-
Να ακολουθείς σελίδες/άτομα που σε εμπνέουν, σε ηρεμούν, σε μαθαίνουν κάτι.
-
Όχι περιεχόμενο που προκαλεί άγχος, θυμό, φθόνο ή ψυχαναγκασμό.
6. Αντίσταση στο “φαίνεσθαι”
-
Να ξέρεις πως αυτό που βλέπεις δεν είναι όλη η αλήθεια.
-
Κανείς δεν ανεβάζει τα σκοτεινά του σημεία, αλλά όλοι τα έχουμε.
📌 Άρα, σωστή χρήση = εργαλείο, όχι παγίδα.
"Τα social είναι σαν το μαχαίρι: μπορείς να κόψεις ψωμί, μπορείς και να τραυματίσεις. Εσύ αποφασίζεις."
Πώς μπορεί κάποιος να αξιοποιήση τα social προς ώφελός του?Τα social είναι σαν μια τεράστια πλατφόρμα με μικρόφωνα — αν τα χειριστείς σωστά, μπορούν να γίνουν εργαλείο εξέλιξης, σύνδεσης και δημιουργίας ευκαιριών. Να πώς:
-
🚀 7 τρόποι να αξιοποιήσεις τα social προς όφελός σου:
1. Χτίζεις Προσωπικό Brand
Αν είσαι δημιουργικός, επαγγελματίας ή έχεις πάθος για κάτι (τέχνη, μουσική, delivery tips, fitness, κ.λπ.), μπορείς να:
-
Μοιραστείς τη γνώση ή την πορεία σου
-
Δείξεις τι κάνεις καλά (όχι με επίδειξη, αλλά με αυθεντικότητα)
-
Ανοίξεις πόρτες για συνεργασίες, δουλειές ή networking
🛠️ Παράδειγμα: Αν κάνεις διανομή, μπορείς να ανεβάζεις μικρά tips για άλλους συναδέλφους, ιστορίες της καθημερινότητας, αστείες φάσεις με πελάτες. Δημιουργείς κοινότητα!
2. Μαθαίνεις και εμπνέεσαι
Ακολούθα:
-
λογαριασμούς με περιεχόμενο που σε εξελίσσει
-
σελίδες που προσφέρουν γνώσεις (επιχειρηματικότητα, ψυχολογία, τεχνικές, χρήσιμα life hacks)
💡 Το feed σου μπορεί να γίνει ένα «περιοδικό» γεμάτο νόημα αντί για σπατάλη χρόνου.
3. Δικτυώνεσαι
Μπορείς να:
-
μιλήσεις με ανθρώπους με ίδιες αξίες ή στόχους
-
μπεις σε ομάδες/σελίδες όπου γίνονται συζητήσεις για το αντικείμενό σου
-
αλληλεπιδράς με επαγγελματίες που θαυμάζεις
👥 Πολλές φορές, μια καλή κουβέντα στα DMs έχει φέρει δουλειές, φιλίες ή συνεργασίες.
4. Πουλάς προϊόντα ή υπηρεσίες
Social = βιτρίνα. Αν έχεις e-shop μπορείς να:
-
κάνεις post/ιστορίες για νέα προϊόντα
-
δείχνεις behind-the-scenes
-
βάζεις κωδικούς προσφοράς, διαγωνισμούς κ.λπ.
📲 Τα social είναι ένας δωρεάν τρόπος να διαφημιστείς αν τα δουλέψεις έξυπνα.
5. Εκφράζεσαι
Μπορείς να:
-
γράφεις μικρά κείμενα
-
ανεβάζεις φωτογραφίες που σε εκφράζουν
-
φτιάχνεις βίντεο με μηνύματα
🎤 Είναι μια μορφή δημιουργικής εξωτερίκευσης – και πολλές φορές, θεραπευτική.
6. Καλλιεργείς κοινότητα
Αν έχεις κάτι να μοιραστείς που δεν είναι μόνο για εσένα — π.χ. tips για άλλους διανομείς, βιώματα, αγώνες, χιούμορ — μπορείς να ενώσεις ανθρώπους γύρω από ένα κοινό vibe.
Μικρές κοινότητες με αληθινή σύνδεση > μεγάλοι αριθμοί χωρίς ουσία.
7. Μαθαίνεις τον εαυτό σου
Το πώς αλληλεπιδράς, τι σε τραβάει, τι σε κουράζει στα social... είναι καθρέφτης του μέσα σου. Αν το παρατηρήσεις, μπορεί να μάθεις πολλά για τον εαυτό σου.
-
Σίγουρα μπορείς να πετύχεις χρησιμοποιώντας το ιντερνετ συνηδητά,και υπεύθηνα.Αν ασχοληθείς και κατανοήσης τίς βαθύτερες δυνατότητές του θα έχεις το λιγότερο αυτοβελτίωση.